De maatklas op Basisschool Oudendijk is inmiddels in de wandelgangen een goed ingeburgerd begrip. Maar wat gebeurt er precies in de maatklas, en waarom vinden we het belangrijk er één te hebben? We spraken met Jakobien Vosters die het onderwijs in de maatklas verzorgt.
Wat is de maatklas?
De maatklas is een onderdeel van het onderwijs-op-maat-aanbod van Basisschool Oudendijk. Kinderen uit verschillende klassen die cognitief meer uitdaging nodig hebben komen een paar keer per week naar de maatklas. Ze werken er aan drie verschillende vaardigheden die belangrijk zijn voor hun toekomst: leren denken, leren leren en leren leven.
Leren denken
Bij het leren denken werken de kinderen aan cognitief uitdagende projecten over bijvoorbeeld het heelal of Egypte. We spreken hen daarbij aan op een manier die past bij hun werk- en denkniveau.
Leren leren
Bij leren leren werken we aan leerstrategieën en studievaardigheden. Vaak beheersen kinderen de stof voor de kernvakken in de klas al ‘vanzelf’, en krijgen ze onvoldoende te maken met ‘ploeteren’. Wat andere kinderen al doende leren, moet bij hen op een andere manier worden aangesproken. We zetten daarom de Chinese taal in als hulpmiddel. Deze taal is voor de meeste Nederlandse kinderen niet intuïtief, en ze pikken hem niet in het dagelijks leven op. Ze zullen dus stevig aan de slag moeten. En dan gaan ze leren leren: hoe doe je dat eigenlijk, stampen? Hoe bedenk je ezelsbruggetjes? Wat doe je als het niet meteen lukt, of zelfs niet na 5x proberen?
Leren leven
Als laatste onderdeel besteden we een uur in de week aan leren leven. We werken dan aan sociale en emotionele vaardigheden. We hebben het bijvoorbeeld over de groei-mindset: wat betekent het als je iets niet kunt? Kun je het dan nooit of kan je het nog leren? Hoe? Is het erg om fouten te maken? Wat kan je doen als je niet weet hoe je moet beginnen, of als het moeilijk is? Dit zijn onderwerpen waar maatklaskinderen vaak, soms onbewust, mee worstelen.
En dan: de klas weer in
Kinderen die in de maatklas zitten, volgen ook in hun eigen klas een aangepast programma. Klassikaal werk wordt dan vervangen door maatklaswerk. Ook de rest van hun leerprogramma wordt op maat gemaakt: de klassenleerkracht biedt verrijking op de lesstof aan als de kinderen daar behoefte aan hebben.
De maatklas voor kleuters
Voor kleuters is er ook een maatklas. We werken met hen volgens de methode ‘talentenlijn’. Deze methode is ontwikkeld om aan de specifieke behoeften van kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong te voldoen. In de kleuter-maatklas spelen we spellen waarbij de kinderen zelfstandig aan de slag moeten. De spellen zijn uitdagend: de kinderen moeten doorzetten om ze te kunnen voltooien.
Ook bij de kleuters besteden we aandacht aan mindset. Daarvoor zetten we ‘Meneer Doperwt en Mevrouw Framboos’ in. Deze karakters bevatten speciale vitamines: Meneer Doperwt leert je vitamine D (durven, doorzetten en doe het samen) en Mevrouw Framboos vitamine F (fouten maken, falen en omgaan met frustratie). Net als échte vitamines soms in groenten zitten die je niet lekker vindt, leer je deze vaardigheden van activiteiten die je niet altijd makkelijk afgaan.
Waarom is er een maatklas op basisschool Oudendijk?
Op onze school willen we kinderen, en dus hun talenten, écht zien. Ieder kind op onze school heeft het recht om elke dag iets te leren. Dat is belangrijk, omdat ‘je kunnen ontwikkelen’ een basisvoorwaarde is voor geluk. Bovendien helpt het je om na de basisschool en in je latere leven de richting te kunnen kiezen die bij je past. Vaak is er op scholen vooral aandacht voor de kinderen die minder makkelijk leren. Maar ook de kinderen voor wie de standaard lesstof geen uitdaging biedt, hebben behoefte aan een eigen benadering en begeleiding.
Op Basisschool Oudendijk kun je zijn wie je bent. Het helpt dan om op je eigen niveau benaderd te worden en om je onder ontwikkelingsgelijken te bevinden. Dat zijn niet altijd de kinderen uit je eigen klas. Daarom is de maatklas ook groepsdoorbroken.
Daarnaast hebben veel begaafde kinderen een grote behoefte aan autonomie. We bieden ze daarom gestructureerde vrijheid. Dat wil zeggen: de kinderen mogen keuzes maken over het werk dat ze doen, maar binnen bepaalde kaders. Zo voorkomen we dat ze binnen hun comfortzone blijven. We nemen hen daarbij serieus. Met de leerkracht bespreken ze hun keuzes en worden daarop ook gecoacht: wat wil je bereiken en waarom? Hoe pak je dat aan? Zo bouwen we ook aan een goede relatie tussen leerkracht en leerling. De kinderen worden gezien, herkend, erkend en serieus genomen.
Jakobien, jij geeft les in de maatklas, waarom spreekt dat werk je aan?
Ik zag dat veel cognitief begaafde kinderen in het onderwijs uitvielen. Daarom ben ik bij Radboud de postacademischeopleiding ECHA (European Council for High Ability) gaan doen, zodat ik hen beter kon helpen.
Misschien vind ik het wel zo leuk omdat ik mijzelf stiekem in de kinderen herken. Ik maakte als kind ook altijd ‘veilige keuzes’ en geef ze daarom graag handvatten om het anders te kunnen doen dan ik. Als kinderen in de maatklas hun zelfvertrouwen terugkrijgen en hun kwetsbaarheden durven tonen, krijgen ze ook vaak weer zin om te leren en hun leven in te richten op een manier die bij ze past. Daar krijg ik energie van!
