Een kind is leerplichtig vanaf de eerste dag van de maand die volgt op de maand waarin een kind vijf jaar is geworden. Dus als uw kind op 15 januari vijf jaar wordt is hij of zij vanaf 1 februari leerplichtig. In de praktijk blijkt dat vrijwel alle kinderen naar school gaan op of rond hun vierde verjaardag. Is uw kind leerplichtig, dan moet uw kind volgens de voorgeschreven tijden de school bezoeken.
Leerlingen zijn nu tot het einde van het schooljaar waarin ze zestien jaar worden volledig leerplichtig. De partiële leerplicht bestaat niet meer in plaats daarvan is de kwalificatieplicht gekomen. Leerlingen zijn tot hun 18e verjaardag kwalificatieplichtig. Als ze voor hun 18e een startkwalificatie hebben behaald zijn ze niet meer verplicht onderwijs te volgen.
Om schooluitval te bestrijden is de partiële leerplicht vervangen door een kwalificatieplicht tot de 18e verjaardag. Leerlingen blijven volledig leerplichtig tot het einde van het schooljaar waarin ze zestien worden. Alle jongeren die dan nog geen startkwalificatie hebben, zijn daarna tot hun achttiende- of tot het moment waarop zij een startkwalificatie hebben behaald kwalificatieplichtig. Ze moeten een volledig onderwijsprogramma volgen dat is gericht op het halen van een startkwalificatie. Dit kan volledig dagonderwijs zijn, maar ook een combinatie van leren en werken in het mbo. Een startkwalificatie is een havo-, vwo- of mbo2 –diploma.
Buiten de schoolvakanties om is verlof voor vakantie niet toegestaan. Hierop is één uitzondering en dat is als men door de specifieke aard van het beroep van de ouders alleen buiten de schoolvakanties op vakantie kan gaan. Hierbij moet u denken aan een beroep in het toerisme of in de agrarische sector waarin de verdiensten nadrukkelijk in de zomermaanden ligt. Aanvraag voor vakantieverlof moet schriftelijk bij de directeur van de school ingediend worden. Aan dit verlof zijn een aantal voorwaarden verbonden:
De procedure voor het aanvragen van vakantieverlof is als volgt:
Extra verlof kan worden aangevraagd wegens gewichtige omstandigheden. Gewichtige omstandigheden zijn uitzonderlijke omstandigheden die “buiten de wil zijn gelegen”. Het verlof wordt verleend om een onredelijke situatie te vermijden, waarbij het belang van het kind voorop staat. Meestal blijft het verlof beperkt tot 1 of enkele dagen.
Voorbeelden daarvan zijn:
| 1e, 2e en 3e graad | ||
| 1e graad | 2e graad | 3e graad |
| Ouder | Zus/ broer | Oom/ tante/ (Broer/zus van ouder) |
| Kind | Grootouders | Neef/ nicht (kind van broer/ zus) |
| Kleinkind | Overgrootouder | |
| Achterkleinkind |
Uit de jurisprudentie blijkt dat geen gewichtige omstandigheden zijn:
Gaat het om minder dan 10 dagen, dan gaat de aanvraag naar de directeur van de school. Zie aanvraag vakantieverlof hierboven. Gaat het om meer dan 10 dagen dan moet de aanvraag door de leerplichtambtenaar worden beoordeeld. Ouders dienen hiervoor een schriftelijke aanvraag in te dienen bij de leerplichtambtenaar van de gemeente
Tegen deze beslissing kan door belanghebbenden bezwaar worden gemaakt. De termijn voor het indienen van een bezwaarschrift bedraagt zes weken na dagtekening van de brief. Een bezwaarschrift moet zijn ondertekend, van een datum zijn voorzien en vermelden: uw naam en adres, omschrijving van het bestreden besluit en de gronden van het bezwaar. Speciale regelingen: In spoedeisende gevallen kan, nadat het bezwaar is ingediend, aan de voorzieningenrechter van de arrondissementsrechtbank om een voorlopige voorziening worden gevraagd. U kunt in uw bezwaarschrift ook vragen rechtstreeks beroep te mogen instellen. In beide gevallen is griffierecht verschuldigd.
Bij ernstige ziekte van bloed- of aanverwanten is het soms niet mogelijk van te voren een aanvraag voor verlof wegens gewichtige omstandigheden in te dienen. In dit soort gevallen zal individueel worden bekeken of er achteraf met overtuigende bewijsstukken kan worden aangetoond dat er sprake is van gewichtige omstandigheden en dat deze gewichtige omstandigheden het kind betreffen. Aangetoond moet worden dat het kind niet tijdig op school terug kon zijn of dat het kind moest worden meegenomen en daardoor verzuimde van school.
In uitzonderlijke gevallen kunnen ouders een beschikking krijgen waarin staat dat er vrijstelling van de leerplicht wordt verkregen. Bijvoorbeeld op medische gronden, na verklaring van een arts of psycholoog, of bij inschrijving van een school in het buitenland.
Bij ongeoorloofd schoolverzuim is de directeur van de school verplicht, op grond van de Leerplichtwet het schoolverzuim te melden bij de leerplichtambtenaar. Na een melding zoekt de leerplichtambtenaar uit wat de reden is van het schoolverzuim. Deze zal een gesprek hebben met de directeur van de school en met u en soms ook met uw kind. Er zullen afspraken gemaakt worden over het terugdringen van het verzuim. Er zijn vele manieren om het schoolverzuim terug te dringen. Soms is het nodig een vorm van hulpverlening in te schakelen, en soms wordt er een proces-verbaal opgemaakt.